ზაზა წერეთელი: “XBB.1.5 -ით გამოწვეული ტალღა შეიძლება დაემსგავსოს წინა და სახიფათო მწვერვალებს”

ომიკრონის ახალი ქვევარიანტით XBB.1.5 -ით გამოწვეული ტალღა შეიძლება დაემსგავსოს წინა და სახიფათო მწვერვალებს, როგორიც იყო ალფა ტალღა, რომელიც დომინირებდა 2021 წლის დასაწყისში, და დელტა ბოლო ნახევრის განმავლობაში.

ეს ტალღები კი დაკავშირებული იყო როგორც შემთხვევების დიდ რაოდენობასთან, ასევე ჰოსპიტალიზაციასა და გაზრდილ სიკვდილიანობასთან. ამის შესახებ ნორვეგიის ჯანდაცვის სამინისტროს უფროსი მრჩეველი ზაზა წერეთელი სოციალურ ქსელში წერს.

„დეკემბრის ბოლო კვირისთვის, CDC-მ გააანალიზა მონაცემები და დაადგინა, რომ კოვიდ ვირუსის ომიკრონის ახალი ქვეშტამი XBB.1.5 შეადგენდა ყველა ახალი COVID-19 შემთხვევის 40 პროცენტს შეერთებულ შტატებში. აშშ-ს ჩრდილო-აღმოსავლეთში, ის შეადგენდა შემთხვევების სამ მეოთხედს.

ეს დომინირება ახალია – თუმცა უპრეცედენტო არა.   XBB.1.5-ს მიერ ასეთი  დომინირების მოპოვება ტენდენციიდან გადახვევაა და როგორც ზოგიერთი სპეციალისტი ვარაუდობს  XBB.1.5 – ტალღა შეიძლება დაემსგავსოს წინა და სახიფათო მწვერვალებს, როგორიც იყო ალფა ტალღა, რომელიც დომინირებდა 2021 წლის დასაწყისში, და დელტა ბოლო ნახევრის განმავლობაში. ეს ტალღები, რა თქმა უნდა, დაკავშირებული იყო როგორც შემთხვევების დიდ რაოდენობასთან, ასევე ჰოსპიტალიზაციასა და გაზრდილ სიკვდილიანობასთან.

როგორ მოხდა ეს? XBB.1.5 აერთიანებს რამდენიმე საინტერესო თვისებას. სხვა  ვარიანტების მსგავსად, მას აქვს მუტაციები, რომელთა მეშვეობითაც ვირუსი და მისი სპაიკი, ნაწილობრივ გაურბიან ანტისხეულებს, რომლებიც წარმოიქმნება წარსული ვარიანტების ან საწყისი ვაქცინების ზემოქმედების შედეგად. თუმცა, თამაშის შემცვლელი ის არის, რომ XBB.1.5-ს ასევე აქვს მუტაციები, მათ შორის ერთი 486 ამინომჟავის პოზიციაში, რაც ეხმარება ვირუსს უფრო მეტი ურთიერთქმედება ჰქონდეს ჩვენს გულ-ფილტვის სისტემაში და ცხიმოვან ქსოვილში არსებულ ACE-2 რეცეპტორთან.

ეს მეორე მახასიათებელი შესაძლოა იწვევს  ვირუსის გადაცემის უფრო მაღალი ხარისხს სხვა  ვარიანტებთან შედარებით – და ამით შეიძლება გამოიწვიოს მისი ახალი დომინირება. ოთხშაბათს ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის ექიმმა მარია ვან კერხოვემ პირდაპირ განაცხადა, რომ XBB.1.5 “ყველაზე გადამდები სუბვარიანტია, რომელიც აქამდე იქნა აღმოჩენილი”.

სულაც არ არის აუცილებელი რომ XBB.1.5 იყოს უფრო ვირუსული, ანუ მიდრეკილია სერიოზული ავადმყოფობისკენ, ვიდრე სხვა ვარიანტები. მაგრამ ის წარმოადგენს ორმაგ საფრთხეს იმით, რომ აქვს პოტენციალი ნაწილობრივ გაექცეს წარსულის იმუნიტეტს (ინფექციის ან ვაქცინაციის გამო), გადამდებლობის უპრეცედენტო დონესთან ერთად.  ვარაუდობენ რომ მისი ყველასთის ცნობილი R კოეფიციენტი არის 16.

ჯერ – ჯერობით უცნობია იქნება თუ არა პოტენციური XBB.1.5 ტალღა, რომელიც იწყება აშშ-ს ჩრდილო-აღმოსავლეთში,  საშინელი ალფა (2021 წლის ზამთარში) თუ ომიკრონის BA.1 ტალღის მსგავსი (2022 წლის ზამთარში).  თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ ამ დროისთვის ბევრ მოქალაქეს ჩატარებული აქვს აცრები და გადატანილი  ინფექციების კომბინაცია, ასეთ ძლიერ ტალღას ალბათ არ უნდა ველოდოთ

მაგრამ მაშინაც კი, ჩვენ არ ვნახავთ ამდენ ჰოსპიტალიზაციას და სიკვდილს, ორივე კვლავ იზრდება და ეს მაინც შეიძლება გახდეს სერიოზული ტალღის საფუძველი. ამიტომაც მეცნიერები მოუწოდებენ მოსახლეობას გაკეთონ ახალი, ბივალენტური ვაქცინის ბუსტერ დოზები რათა მაქსიმალურად გაიზარდოს ალბათობა იმისა, რომ სერიოზულად არ დაავადდებით XBB.1.5 COVID-19-ით,“- წერს წერეთელი.

მისი თქმით,  XBB.1.5 ჯერ კიდევ ზედმეტად ახალია იმისთვის, რომ გვქონდეს კლინიკური მონაცემები, რათა ზუსტად აჩვენოს, რას ნიშნავს ვაქცინები მის თავიდან აცილების თვალსაზრისით.