Jandacva.ge
თუ ჯენერიკი ინოვაციური მედიკამენტის ტექნოლოგიითაა წარმოებული, მათ შორის განსხვავება არ არსებობს ანალიტიკური ცენტრი “რეიტინგი კავკასია” ჯენერიკების საზოგადოების ინფორმირებულობის დონით დაინტერესდა და მომხმარებელთა სატელეფონო გამოკითხვა ჩაატარა.
გამოკითხვის ძირითადი მიზანი იყო, იცოდნენ თუ არა მომხმარებლებმა ჯენერიკ მედიკამენტების შესახებ და რამდენად იყენებდნენ მას. აღმოჩნდა, რომ გამოკითხულთა 83%-ს საერთოდ არ სმენიათ ტერმინი “ჯენერიკის” შესახებ.
ხოლო ინფორმირებული მომხმარებლებიდან მსგავსი ტიპის მედიკამენტებს 28% იძენს.კვლევიდან ნათელია, რომ მომხმარებლების დიდი უმრავლესობა ერთიმეორესგან ვერ არჩევს ბრენდულ და ჯენერიკ მედიკამენტებს.
მაშინ როცა, ქართული ბაზრის ფარამცევტულ სექტორში გაყიდვების 2/3-ზე მეტი სწორედ ჯენერიკ მედიკამენტებზე მოდის.
შეგახსენებთ, რომ მედიკამენტების ხელმისაწვდომობასა და ქართულ ფარმაცევტულ ბაზარზე ჯენერიკების სეგმენტის გამართობის შესახებ ჯანდაცვის მინისტრმა დავით სერგეენკომ სამინისტროს 3-წლიანი საქმიანობის შესახებ გაკეთებულ მოხსენებაშიც ისაუბრა.
ექსპერტთა ერთი ნაწილი, პრობლემიდან გამოსავალს სწორედ, ჯენერიკ მედიკამენტების ფარმაცევტულ ბაზარზე შემოტანასა და მათი სეგმენტის გაფართოებაში ხედავს და მიაჩნია, რომ ჯენერიკების ღირებულება ბრენდულ წამლებთან შედარებით, გაცილებით დაბალი იქნება.
და მაინც, რა არის ჯენერიკი და რით განსხვავდება ის ბრენდისგან? ექსპერტი ჯანდაცვის საკითხებში, ვახტანგ მეგრელიშვილი განმარტავს:
ჯენერიკი ბრენდის, ანუ ინოვაციური წამლის ასლია, რომელსაც უკვე საპატენტო ვადა გაუვიდა.
მაგალითად, თქვენ გამოიგონეთ ახალი მოლეკულა, რომელიც არის ინოვაციური. ინტელექტუალური საკუთრების დაცვის წესები საშუალებას გაძლევთ, რომ გარკვეული პერიოდი თქვენს გარდა აღნიშნული წამლის წარმოების უფლება არავის ჰქონდეს.
სხვადასხვა ქვეყანაში პატენტის გამოყენების ვადა 20-დან 30 წლამდე მერყეობს. როდესაც აღნიშნული ვადა იწურება, ნებისმიერ მწარმოებელს შეუძლია დაიწყოს ანალოგიური წამლის წარმოება.
ამას უკვე ჰქვია ჯენერიკი ანუ, ზუსტი ასლი ოდესღაც ინოვაციური წამლის, რომელიც ფარმაცევტულ ბაზარზე საკმაოდ დიდი ხნის განმავლობაში არსებობდა
ერთადერთი განსხვავება ჯენერიკსა და ბრენდს შორის მისი ტექნოლოგიური მართვაა, მწარმოებელი, რომელმაც გამოიგონა ეს წამალი, ცხადია, რომ ტექნოლოგიურად ზუსტად აკეთებს, რაც საჭიროა.
ხოლო ჯენერიკების მწარმოებლები აღნიშნულ პროცედურას ზოგჯერ მას არ ასრულებენ სათანადო დონეზე.
მაგრამ თუ წარმოების წესები არ არის დარღვეული და ჯენერიკი არის იმ ტექნოლოგიით წარმოებული, რითაც იწარმოება ინოვაციური მედიკამენტი, მაშინ მათ შორის განსხვავება არ არსებობს. ასვე არსებობენ მხოლოდ ჯენერიკების მწარმოებელი ფარმაცევტული კომპანიები, რომლებიც არც კი ზრუნავენ იმაზე, რომ ახალი მოლეკულა შექმნან.
ამაზე, ზოგადად, ძალიან ცოტა მწარმოებელი ზრუნავს, რადგან ერთი ახალი მოლეკულის შექმნას დაახლოებით მილიარდი დოლარი სჭირდება. ამ ფონზე ვფიქრობ, დროულია მედიკამენტების ხარისხზე კონტროლი გამკაცრდება, რომ ტექნოლოგიის დაცვით წარმოებული მედიკამენტები შეიძინოს მომხმარებელმა.
– როგორ ხდება ქართულ ფარმაცევტულ ბაზარზე ახალი მედიკამენტების დაშვება?
– საქართველოს კანონმდებლობთ, ნებისმიერი წამალი თუ რომელიმე განვითარებული ქვეყნის ფარმაცევტულ ბაზარზე დაშვებულია, მნიშვნელობა არ აქვს სად არის წარმოებული, ის დაიშვება ქართულ ბაზარზეც.
ის, რომ მწარმოებელი კომპანია ინდური წარმოშობისაა ან ინდოეთშია რეგისტრირებული, არაფერს წყვეტს. მაგრამ არის მეორე მხარეც.
ჩვენ ვიცით, რომ აზიაში, ინდოეთსა და ზოგადად, განვითარებად ქვეყნებში მედიკამენტების ბევრი მწარმოებელი ტექნოლოგიის დარღვევით აწარმოებს წამლებს, რომელთაც შანსიც კი არ აქვთ, ევროპულ ბაზარზე ადვილად მოხვდნენ.
თუმცა ხშირად ხვდებიან განვითარებადი ქვეყნების, ასევე საქართველოს დონის ქვყენბის ბაზარზე. ამიტომ მათ უნდა გაიარონ კონტროლის პროცედურა.
ანუ, თუ მედიკამენტი ევროპის ბაზარზე დაშვებული არ არის და სურს ჩვენთან შემოსვლა, ქართულმა მარეგულირებელმა, ანუ წამლის სააგენტომ უნდა ჩაატაროს შემოწმების მნიშვნელოვანი პროცედურა, რომ აღნიშნული წამალი საქართველოში დამკვიდრდეს.
თუ ეს პროცედურა ჩატარებულია კვალიფიციურად, ან მედიკამენტი დაშვებულია ევროპის ბაზარზეც და შესაბამისად, ჩვენთანაც, მაშინ პრობლემა არ არის.
თუმცა პრობლემა მდგომარეობს იმაში, რომ ჩვენ, ანუ მომხმარებლებმა არ ვიცით ესა თუ ის წამალი როგორ მოხვდა საქართველოს ბაზარზე – შემოსულია ქართული მარეგულირებლის ნებართვით თუ მარტივი გზით.
მარტივი გზა ჩვენთვის უფრო სანდოა, რადგან ვიცით, რომ ეს წამალი ევროპულ ბაზარზე უკვე არსებობს, მიუხედავად იმისა, რომ ინდურია. მომხმარებელმა აეს ინფორმაციას აუცილებლად უნდა იცოდეს გადაწყვეტილების მისაღებად.
– რამდენად შესაძლებელია საქართველოში მედიკამენტების სრული ლაბორატორიული ანალიზი და როგორც ხდება მათი დაშვება ქართულ ფარმაცევტულ ბაზარზე?
– ყველა ჯენერიკი ერთნაირი არ არის. ხარისხის კონტროლი ქართულ ლაბორატორიებშიც შესაძლებელია, თუმცა გააჩნია რა ტიპის წამალზეა საუბარი, და დამოკიდებულია მის ქიმიურ აგებულებაზე.
შეიძლება ქართულ ბაზარზე მოხვდეს ისეთი პროდუქცია, რომლის შემოწმების შესაძლებლობას ჩვენი ლაბორატორიები არ იძლეოდეს. მაგრამ ამაში დიდ პრობლემას ვერ ვხედავ.
შესაძლებელია პროცედურა, რომელსაც ადგილობრივად ვერ ახორციელებ, სპეციალური კონტრაქტით ევროპულ ლაბორატორიას დაუკვეთო. წამლის სააგენტო დიდი ყურადღებით უნდა მიუდგეს ამ საკითხს, რადგან ეს მისი პირდაპირ მოვალეობაა.“
