იმ ადამიანების რაოდენობა, რომლებსაც საყოველთაო ჯანდაცვის პროგრამის დატოვების შემთხვევაში სამედიცინო სერვისის ღირებულებას მთლიანად კერძო სადაზღვევო კომპანია აუნაზღაურებს, უკიდურესად მცირეა. ამის შესახებ jandacva.ge-სთან საუბარში სადაზღვევო ასოციაციის ხელმძღვანელმა დევი ხეჩინაშვილმა განაცხადა. შეგახსენებთ, რომ „საყოველთაოს“ პარალელურად კერძო დაზღვევის შეძენის უფლება ისეთ მოწყვლად ადამიანებს აქვთ, როგორიცაა პენსიონერი, სოცდაუცველები, 18 წლამდე ბავშვები, პედაგოგები და შშმ პირები. 1 ნოემბრამდე მოქმედი წესით, ნებისმიერ ადამიანს უფლება ჰქონდა, სახელმწიფოს მიერ დაფინანსებულ სერვისებთან ერთად დამატებითი მომსახურება მიეღო (მაგალითად, აეყვანა სასურველი ექიმი, მოეთხოვა სასურველი სახარჯი მასალა – მაგალითად სტენტი და ა.შ.) და ამაში თანხა თავად გადაეხადა. ახალი წესით კი, რომელიც 1 ნოემბრიდან ამოქმედდა, კონკრეტული სამედიცინო ჩარევის შემთხვევაში, თუ პაციენტს დამატებითი სერვისებით სარგებლობა, შეუძლია ერთჯერადად, უშუალოდ ამ სამედიცინო ჩარევისთვის დატოვოს საყოველთაო ჯანდაცვა და ამ კონკრეტული ჩარევის მთლიანი ღირებულება თავად გადაიხადოს ან, კერძო დაზღვევის არსებობის შემთხვევაში, ეს მას სადაზღვევო კომპანიამ დაუფინანსოს.
ამ ცვლილებამ არაერთი მოქალაქის უკმაყოფილება გამოიწვია. ესენი არიან ადამიანები, რომლებსაც სურთ საყოველთაოს პროგრამითაც ისარგებლონ და დამატებითი სერვისებიც შეიძინონ, თუმცა ახლა იძულებულები არიან არჩევანი გააკეთონ: ან დასჯერდნენ საყოველთაოს მიერ შეთავაზებულ სერვისებსა და სახარჯ მასალებს, ან უარი თქვან სახელმწიფო დაფინანსებაზე და კონკრეტული ჩარევის ღირებულება დამატებით სერვისებთან ერთად თავად, სრულად დაფარონ.
ჯანდაცვის მინისტრის განცხადებით, ეს მიდგომა სამართლიანია.
„ყველა ხარჯი, რაც ე.წ ვიპ სერვისებზე ხელოვნურად იყო შექმნილი და პაციენტს უწევდა ჯიბიდან დამატება, მკაცრად ავკრძალეთ. ყველას, ვისაც ექნება სურვილი ამ ვიპ სერვისებით ისარგებლოს, თუ დაზღვეულია და თან საყოველთაოთი სარგებლობს – ძირითადად ეს პენსიონრებს ეხება, ერთჯერადად შეუძლიათ გაეთიშონ საყოველთაო ჯანდაცვას და სადაზღვევომ დაუფინანსოს სრულად. ავიღოთ პენსიონერის შემთხვევა, რომელსაც სჭირდებოდა მაგალითად 5 ათასლარიანი ოპერაცია. 90%-ს ვუფინანსებდით ჩვენ, 10%-ს კი უმატებდა სადაზღვევო კომპანია. თუ პაციენტს არ ექნება სურვილი და რამე განსაკუთრებული სერვისი უნდა რომ მიიღოს, გავა საყოველთაო ჯანდაცვიდან ერთჯერადად და სრულად დაზღვევის დასაფინანსებელი იქნება. ვფიქრობ, ეს სამართლიანია. ძირითადი ხარჯები ჩვენზე მოდიოდა და სადაზღვევო პრემიის გადახდას ახდენდნენ სადაზღვევოები, მხოლოდ ჩვენი ტვირთი ეს არ უნდა იყოს და ვფიქრობ, ეს ბაზარი სამართლიანად ლაგდება,“ – განაცხადა ზურაბ აზარაშვილმა.
რადგანაც, როგორც აღვნიშნეთ, საყოველთაოს პარალელურად კერძო დაზღვევის შეძენის უფლებით მხოლოდ მოსახლეობის მცირე, ისიც ყველაზე მოწყვლადი ნაწილი სარგებლობს, ჩნდება კითხვა: რამდენი ადამიანი შეძლებს ისარგებლოს უფლებით, დატოვოს საყოველთაო ჯანდაცვა და ამავდროულად მთელი ოპერაცია მას კერძო დაზღვევამ დაუფინანსოს?
დევი ხეჩინაშვილის თქმით, იმ ადამიანებს შორის, რომლებსაც საყოველთაოს პარალელურად კერძო დაზღვევის შეძენის უფლება აქვთ, ამ შესაძლებლობით 5%-ც არ სარგებლობს, რადგან საუბარია მოწყვლად ჯგუფზე. ამასთან, მათ შორისაც კი, ვისაც შეძენილი აქვს კერძო დაზღვევა, სადაზღვევო კომპანია ოპერაციის ღირებულებას ყველას სრულად არ დაუფინანსებს – ეს დამოკიდებულია, რა პირობაა პაკეტში ჩადებული.
მაგალითად, შესაძლოა პაკეტის პირობა ითვალისწინებდეს მხოლოდ საყოველთაოს მიერ დაუფინანსებელი ნაწილის დაფინანსებას. ასეთი პაკეტის მფლობელს კი, საყოველთაო ჯანდაცვიდან გასვლის შემტხვევაში, კერძო კომპანია ოპერაციას არა სრულად, არამედ ნაწილობრივ, პაკეტის პირობების შესაბამისად დაუფინანსებს.
ამ პირობებში, დევი ხეჩინაშვილის თქმით, პირველი, რაც უნდა გაკეთდეს, არის „დაშენებული“ ანუ საყოველთაოს პარალელურად კერძო დაზღვევის შეძენის უფლების ყველა მოქალაქისთვის მიცემა. მისი თქმით, ეს საშუალებას მისცემს მოქალაქეებს, გააუმჯობესონ „საყოველთაო ჯანდაცვის“ პირობები, მაგალითად დაფარონ მედიკამენტების ნაწილი. ამასთან, მისივე განმარტებით, ეს ცვლილება სახელმწიფოს მხრიდან დანახარჯების ზრდას არ გამოიწვევს. თუმცა, როგორც ხეჩინაშვილი ამბობს, მსგავსი ნაბიჯის გადადგმის ნება სახელმწიფოს მხრიდან არ ჩანს მიუხედავად იმისა, რომ ეს მოთხოვნა სადაზღვევო კომპანიების მხრიდან არა ერთი და ორი წელია დგას.
ამასთან, დევი ხეჩინაშვილი ამბობს იმასაც, რომ „დაშენების“ უფლების ყველა მოქალაქისთვის მიცემა არაა პანაცეა და აუცილებელია უნივერსალური, საბაზისო პაკეტის ამოქმედება, რომელიც მოიცავს ადამიანის დაზღვევის აუცილებელ მინიმუმს და რომელზე დაბალ პაკეტსაც მოქალაქეს ვერც სახელმწიფო და ვერც კერძო კომპანიები ვერ შესთავაზებენ.
საყოველთაო ჯანდაცვის პროგრამის მონაწილე კლინიკები ანაზღაურების ახალ, DRG-სისტემაზე 1 ნოემბრიდან გადავიდნენ. DRG-მოდელი საყოველთაო ჯანდაცვის პროგრამის ფარგლებში დაფინანსების მოცულობას პაციენტის დიაგნოზისა და სხვა რამდენიმე ფაქტორზე დაფუძნებით განსაზღვრავს. ასეთი შეიძლება იყოს ასაკი, სქესი, გეოგრაფიული ლოკაცია და სხვა.