Jandacva.ge
ჯანდაცვის ჟურნალისტთა ასოციაციისა და ინტერნეტპორტალ jandacva.ge-ის ორგანიზებით,Jandacva.ge-ის პრესკლუბი ამოქმედდა, რომელმაც პირველი შეხვედრა გამართა.
კლუბის სტუმარი იყო ჯანდაცვის სამინისტროს ფარმაცევტული საქმიანობის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი დავით მაჭარაშვილი, საუბრის თემა კი მედიკამენტების ხარისხი. მაჭარაშვილის განცხადებით, ეს არის რთული და სენსიტიური საკითხი,რომელიც საზოგადოების დიდ ინტერესს იწვევს, რადგან პრობლემა თითოეულ ადამიანს უშუალოდ ეხება.
-როგორი სიტუაციაა საქართველოში მედიკამენტების ხარისხის თვალსაზრისით? ვიდრე ამ კითხვას ვუპასუხებ, ორი სიტყვით საკითხის პრეისტორიას უნდა შევეხო, – განაცხადა დავით მაჭარაშვილმა.
„წამლისა და ფარმაცევტული საქმიანობის შესახებ” კანონში 2009 წელს განხორციელდა ძირეული ცვლილებები და ხარისხის კონტროლის მთელი რიგი ბერკეტები ამოღებული იყო კანონმდებლობიდან. ლიბერალურამ მიდგომებმა გამოიწვია ის, რომ საქართველოს ფარმაცევტულ ბაზარზე გაიზარდა დაშვებული მედიკამენტების და ამ საქმიანობით დაკავებული დაწესებულებების რაოდენობა.
დღეისათვის საქართველოს ბაზარზე დარეგისტრირებულია 16 ათასი დასახელების ფარმაცევტული პროდუქტი. აქედან 11 ათასზე მეტი არის ეროვნული და აღიარებითი რეჟიმით შემოსული, ხოლო 5000 – ე.წ. პარალელური იმპორტით. ასევე ფუნქციონირებს 5 ათასზე მეტი ფარმაცევტული დაწესებულება, აქედან 1300-ზე მეტი, საბითუმო დისტრიბუტორია.
-შედარება მინდა გავაკეთო, რა იყო საკანონმდებლო ცვლილებამდე და რა ხდება დღეს. მედიკამენტების რაოდენობა მკვეთრადგაიზარდა, რამაც გარკვეული სირთულეების წინაშე დააყენა ჩვენი სამსახური.ხარისხის კონტროლის თვალსაზრისით, 2009 წლის ოქტომბრის თვემდე, ანუ საკანონმდებლო ცვლილებამდე, არსებობდა კონტროლის სამი ბერკეტი:
- სამკურნალო საშუალებების შერჩევითი კონტროლი
- სავალდებულო სერიული კონტროლი
- წინასწარი კონტროლი
რომელიც ითვალისწინებდა იმ ჯგუფის შემოწმებას, რომელიც არ ექვემდებარებოდა სერიულ შემოწმებას.შესაძლებელი იყო ასევე რეგისტრაციის პროცესში წარმოდგენილი სარეგისტრაციო ნიმუშების კონტროლი და მათი შესაბამისობის დადგენა. სამკურნალო საშუალებების ზრდამ ისედაც შეამცირა მათზე ხარისხის კონტროლის მოცულობა, მითუმეტეს მაშინ, როდესაც საკანონმდებლო ცვლილების შემდეგ, ორი ბერკეტი – სავალდებულო და წინასწარი კონტროლი საერთოდ ამოიღეს კანონმდებლობიდან, – განაცხადა დავით მაჭარაშვილმა:
– დღეს დარჩენილია მხოლოდ შეჩევითი კონტროლი. ეს გულისხმობს დეპარტამენტის თანამშრომლების მიერ, სახელმწიფო პროგრამის ფარგლებში, ფარმაცევტული პროდუქტის შესყიდვას, შემდგომი ლაბორატორიული შემოწმების მიზნით.პროგრამის ფარგლებში შეუძლებელია ყველა სამკურნალო საშუალების კონტროლი, რისი იმპორტიც საქართველოშიხდება.
დავით მაჭარაშვილმა ისაუბრა იმ ცვლილებებსა და ღონისძიებებზე, რისი განხორციელებაც ჯანდაცვის სამინისტროს უწევს, საკანონმდებლო ბერკეტების არარსებობის პირობებში, იმ დრომდე, ვიდრე ახალ რეგულაციებს განიხილავს და დაამტკიცებს პარლამენტი :
– ბუნებრივია, სამინისტრო დადგა იმ პრობლემის წინაშე, რომ სრულად ვერ ხორციელდებოდა ხარისხის კონტროლი. ამიტომ აქტიური ქმედებები დავიწყეთ ორი წლის წინ, რათა შეგვევსო საკანონმდებლო ხარვეზებით გამოწვეული ვაკუუმი.დეტალებს აღარ ჩავუღრმავდები, რადგან ეს წმინდა პროფესიული საკითხებია და მოკლედ ვიტყვი, რომ გასული წლიდან შესაძლებელი გახდა, გადამოწმდეს სარეგისტრაციოდ წარმოდგენილი სამკურნალო საშუალებების ხარისხი. ეს არის პრევენციული ღონისძიება, რომ ფარმაცევტულ ბაზარზე თავიდანვე არ მოხვდეს უხარისხო პროდუქტი.
რა შედეგი გამოიღო ამ ღონისძიებებმა? ერთ მაგალითს მოვიყვან: შემოწმებული 30 ფარმაცევტული პროდუქტიდან ცხრა არ აღმოჩნდა სტანდარტული და მათი დაშვება არ მოხდა ბაზარზე. შერჩევითი კონტროლის კუთხითაც, ასევე, გამოვლენილი გვაქვს რამდენიმე დასახელების სუბსტანდარტული პროდუქტი, მათი ამოღება ბაზრიდან უკვე განხორციელდა.
დავით მაჭარაშვილმა, ასევე, ისაუბრა იმის შესახებ, თუ რას გეგმავს ჯანდაცვის სამინისტრო სამომავლოდ და რა შეიცვლება იმისათვის, რომ ქართულ ფარმაცევტულ ბაზარზე წარმოდგენილი სამკურნალო საშუალებები გარანტირებულად ხარისხიანი იყოს:
-იგეგმება ძირეული ცვლილებები საკანონმდებლო ბაზაში. ცვლილებების პაკეტი, პრაქტიკულად, მზად არის.აქვეა კანონქვემდებარე აქტებიც, რომლებიც გულისხმობს მთელი რიგი საერთაშორისო პრაქტიკის გათვალისწინებას და დანერგვას.ეს მოგვცემს იმის გარანტიას, რომ ქართულ ბაზარზე აღარ მოხვდება უხარისხო ფარმაცევტული პროდუქტი და ბაზარი სრულად იქნება დაცული.
პირველ ეტაპზე, ვიდრე საკანონმდებლო ცვლილებები განხორციელდება, წლევანდელ პროგრამაში ჩადებულია შემდეგი პუნქტები, რაც დამატებითი გარანტიაა ხარისხის კონტროლისთვის: სამკურნალო საშუალებების (ხაზს ვუსვამ, არა მარტო მზა პროდუქტის) გადამოწმება მოხდება არა მხოლოდ ჩვენთან, არამედ, მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის მიერ აკრედიტებულ, ევროპის რომელიმე ლაბორატორიაში. ამ ეტაპზე, მოლაპარაკებები მიმდინარეობს კონკრეტულ ლაბორატორიებთან. ეს არ ნიშნავს, რომ ადგილობრივს უნდობლობას ვუცხადებთ. ლაპარაკია უფრო მეტი სანდოობის ხარისხზე.
მომავალი წლიდან, ჯანდაცვის სამინისტროს სტრუქტურაში, ასევე, გვექნება ლაბორატორია, რომელიც აკრედიტაციას გაივლის მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაცასთან. ეს შესაძლებლობას მოგვცემს, რომ ყველა სარეგისტრაციო ნიმუში გადამოწმდეს ადგილზე და თავიდანვე დავიწყოთ პრობლემასთან ბრძოლა, რათა ბაზარზე არ მოხვდეს უხარისხო პროდუქტი. კონტროლი განხორციელდება იმ რაოდენობით და იმ სიხშირით, რასაც ჩვენ ჩავთვლით საჭიროდ.
როგორც დავით მაჭარაშვილი აცხადებს, საკანონმდებლო ცვლილებები ახლო პერსპექტივა არ არის, რადგან ადგილობრივ მწარმოებლებს უნდა მიეცეთ შესაძლებლობა, გადავიდნენ ახალ სტანდარტებზე, რათა დააკმაყოფილონ საერთაშორისო მოთხოვნები:
– იგეგმება რეგისტრაციის პროცედურის ცვლილება, რეგისტრაცია განხორციელდება ფორმატში, რომელიც რამდენიმე ათეული წელია მიღებულია ევროპაში, ამერიკაში. ეს არის უნიფიცირებული ფორმა, რომელიც რამდენიმე მოდულისგან შედგება. იგი იქნება გარანტი, რომ დავრწმუნდეთ, რეგისტრაციის პროცესშივე, ბაზარზე დაიშვება მხოლოდ ხარისხიანი პროდუქცია.
რა თქმა უნდა, ლაპარაკი არ არის 100%-იან გარანტიაზე, რადგან წუნდების ფაქტები ამერიკის და ევროპის შემთხვევებშიც გვხვდება. ამ შემთხვევაში, ჩვენ მინიმალური დანახარჯებით მივიღებთ მაქსიმალურ ეფექტს. მოსახლეობას არ ექნება არანაირი პანიკის საფუძველი, რომ ქართულ ბაზარზე ხვდება უხარისხო პროდუქცია.
